MANERA.AZ Müasir Azərbaycan poeziyasının tanınmış nümayəndəsi, şair-publisist, pedaqoq Elşən Əzimin 50 illik yubleyi münasibətilə seçmə şeirlərini oxuculara təqdim edir.

QIFIL

Bizimlə bir dəstə açar gəlibdi,
Məhlənin açarı, evin açarı.
Kefim qıfıllanıb üzümə mənim,
Qalıb evimizdə kefin açarı.

İnadım əyilib, vüqarım sınıb,
O da qalaq-qalaq il altındadı.
Bilirəm, qapımız o vaxtdan yanıb,
Qıfıl bir kalafa kül altındadı.

O qıfıl gül açar günün birində,
Sükutun içində çürüyür, itir.
Onun torpaq dolmuş açar yerində,
Hər bahar bir həsrət çiçəyi bitir.

Qapılar görmüşəm, o vaxtdan bəri
Bu dərdin işığı içəri düşmür.
İndi mən neyləyim ayrı qapıya
Bizim qapımızın açarı düşmür.

Hayana üz tutdum qıfıl göyərdi,
Ümid qıfıllıdır, arzu qıfıllı.
Bərəkət qıfıllı, ruzi qıfıllı,
Bu tale, bu qismət, yazı qıfıllı.

Tətiyi qıfıllı silahımızın,
Tətiyi çəkəsi əlim qıfıllı.
“Susuram, başımı saxlamaq üçün”,
Ağzım qıfıllıdır, dilim qıfıllı.

Çaşdımı, tərk etdi oba yurdunu,
Dərdi köç üstünə aşırıb gəldik.
Bizdə ürəyə bax, baba yurdunu
Bir paslı qıfıla tapşırıb gəldik.

Çaylar qayalardan asılı qaldı,
Bulaqlar ağladı, kiridi orda.
Bu boyda həsrətin, bu boyda dərdin
Açarı burdadı, kilidi orda.

AY İLLƏRİN O TAYINDA QALAN QIZ

Bizim kimi əhdi yalan tapılmaz,
Qəlbi viran, eşqi talan tapılmaz.
Aramızdan körpü salan tapılmaz,
Ay illərin otayında qalan qız.

Saz telində yanğı, haray olmuşuq,
Dərdə şikar, hicrana pay olmuşuq.
Vətən kimi o tay-bu tay olmuşuq,
Ay illərin otayında qalan qız.

Mənim sevgim, sənin sevgin kiçilməz,
Hər sahildə bir cüt bulaq-içilməz.
Yaxın gəlmə zaman seli keçilməz,
Ay illərin o tayında qalan qız.

Gəldi-gedər qonaq saydın gör kimi,
Görən niyə qınaq saydın ərkimi.
Aramızdan zaman axır sel kimi,
Ay illərin o tayında qalan qız.

Ay Elşəndən nəzərini əyənim,
Ay saçımda bəyaz libas geyənim.
Halallıq ver, bu tayda qız bəyənim,
Ay illərin o tayında qalan qız.

SƏRNİŞİN QATARI

Məni hansı səmtə apardı ömrüm?
Həsirtək yoluma sərdi günləri.
Bir haylı-haraylı qatardı ömrüm,
Çox olub sevdalı sərnişinləri.

Eşqin yolçuları çıxdı qarşıma,
Hərəsi bir ürək ağrısı oldu.
Tələsib çatdırdım mənzil başına,
Orda qarşılayan ayrısı oldu.

Taleyim uşaq tək ərk etdi mənə,
Könlüm incimədi, gileylənmədi.
Hərə bir vağzalda tərk etdi məni,
Çönüb arxamca da əl eyləmədi.

Mən yenə yollarda yaşayacağam,
Çəkməsəm bu tale yükünü, olmur.
Mən yenə sərnişin daşıyacağam,
Qatarın ömürlük sakini olmur.

YAŞADIM

Məni nə sən gördün, nə özüm gördüm,
Gəlib yanınızdan keşdim yaşadım.
Mən eşqin göyünə qalxa bilmədim,
Mən sənin dərdinə düşdüm yaşadım.

Daha bu ömürlə bir savaşım yox,
Daha bu ürəkdə ağır daşım yox.
Oyaq gözüm oldu, ayıq başım yox,
Bir badə vermişdin içdim yaşadım.

Bir gün ürək dinib usandım deyər,
Bir gün ürək məni nə sandın deyər,
Gülüm, sənsiz ölmək asandır deyə,
Sənsiz yaşamağı seçdim yaşadım.

TAPA BİLSƏM

Ayaq da basmaram sən olan yerə
Sən olmayan yerə yol tapa bilsəm.
Qovaram evimdən xəyallarını,
Ardınca düşməyə çöl tapa bilsəm.

Sənin də kiməsə minnətin olmaz,
Məni də yandıran həsrətin olmaz.
Bəlkə də unutmaq çox çətin olmaz,
Əgər ürəyimlə dil tapa bilsəm.

Çəkdiyim bəsimdi az deyərmmi?
Elşənə tab gətir, döz deyərəmmi?
Sənə güldən ağır söz deyərəmmi?
Sənə sözdən ağır gül tapa bilsəm.

DAŞ OLMASAYDI

Bəlkə də, itərdin dumanda, çəndə
Gözüm gözlərinə tuş olmasaydı.
Bəlkə də, açmazdı yanağında gül,
Kirpiyin ucunda yaş olmasaydı.

Necə abad etdim viranda səni,
Ürəyim axtarıb soranda səni.
Bəlkə, unudardım bir anda səni,
Mənə həsrətin də xoş olmasaydı.

Daşdır kitabəsi zamanın, əsrin,
Daşdır dəbilqəsi qalanın, qəsrin.
Hara həkk olardı gül adın, rəsmin -
Elşənin ürəyi daş olmasaydı?

BUDAQDAN QOPAN GECƏ

Qaranlıq asılıb əyir budağı,
qopur o budaqdan bu gecə düşür.
Gecə ha oynayır əsəblərimlə,
yenə qismətinə heç-heçə düşür.

Bəzən gecə ilə söz yaşıd olur,
aya ay, günə gün düz yaşıd olur,
Ayaq izlərinə göz yaşı dolur,
yolların bəxtinə gölməçə düşür.

Edir dar ağacı mənim sazımı,
asır hər simindən bir avazımı.
Allah, özün yoxla alın yazımı,
öz dəsti-xəttinə gör neçə düşür?!

PAYIZIN SƏHƏR OVQATI

Vaxt uçur kəpənək kimi,
Əlimə zəri dağılır.
Sarı yarpaqlar üstünə
Zamanın təri dağılır.

Əksi qalır sədaların,
Qəmzələrin, ədaların.
Hər gün dəli sevdaların
Başımdan biri dağılır.

Gülü sulu dərmək olmur,
Qönçə vaxtı görmək olmur.
Ta ömrü də sürmək olmur,
Gündə bir yeri dağılır.

ÖZÜMDƏN GETMƏYƏ YER YOX

Əsəbim içimdə dustaq,
Özümdən çıxmıram daha.
Öz əlimin altındayam,
Sözümdən çıxmıram daha.

Gözlərim qoşa pəncərə,
Şüşəsi toz, aynası tor.
Zaman hörümçəkmiş, demə,
Tor toxuyur bu gorbagor.

Gözümdə qalan arzular,
Gözümdəki tora düşür.
Kətana yüz rəng çəkirəm,
Bu həyat ağ-qara düşür.

Öz başıma dolanıram,
Özümtək sınanmış Pir yox.
Özümdən çıxmağa qapı,
Özümdən getməyə yer yox.

ÖMÜRDƏN

Ömür bizi yeyir, doymur,
Usanan bizik ömürdən.
Adam barmağa çevrilib,
Keçir bu üzük ömürdən.

Son nəğmədə, səsdə qalan,
Zildə qalan, pəsdə qalan.
Bir qara daş üstə qalan,
Bir kəlmə sözük ömürdən.

Yoxuş qalxıb dağ çıxmışam,
Yenə üzü ağ çıxmışam.
Allah, necə sağ çıxmışam,
Bu əzik-üzük ömürdən?

SAXLAYIR

Baxışını yaddaşımda,
Gözünün nuru saxlayır.
Ürəyimə od salmışdın,
Ürək o qoru saxlayır.

Söz dilimdə od tutardı,
İndi desəm buzdu, qardı.
Soyuqluq da etibardı,
Yaddaşı duru saxlayır.

Elə bilmə, vaxt heç nədi,
Ömür keçdi, gün keçmədi.
Həsrət özü bir çeşmədi,
Yaddaşı duru saxlayır.

ŞUŞAYA KÖÇ GƏLİR

Bulud ətir səpir öz yağışıyla,
Şuşaya köç gəlir yaz yağışıyla.
Qaya əllərini gözünün üstə –
Qaldırıb köçünü gözləyir Şuşa.
İçindən qopmuşdu ruhu otuz il
Ruhunu, İçini gözləyir Şuşa.

Oğul qarşılayan ana misalı
Bayram libasını geyinir Şuşa.
Gedəndə ardınca su atmamışdı –
Gələn qədəmlərə su səpir indi,
Öyünür Şuşa.
Yuxudan ayılır bir qərinəlik
İnfarktdan sağalmış bir ürək kimi
Yenidən, yenidən döyünür Şuşa.

Açılır Şuşanın yolları, Tanrım,
Açılır qoynunda qalan qolları.
Sərir qollarını, qanadlarını
Gələn balasının qədəmlərinə.
Bu şəhər üz tutur sabahlarına
Bu köç salam verir qədimlərinə.
Şuşaya köç gəlir bu bahar çağı
Gəlir qələbənin nübarı kimi,
Düzülür bir durna qatarı kimi.

Bir zaman üzünü göylərə tutub
Durna qatarına söz deyən Vaqif
İndi göy üzündən yerlərə baxır
Bu köçü, növrağı gözləyən Vaqif
Deyir:
"Fərağınızdayam xeyli zamandır
Sözüm vardır mənim sizə, durnalar".
Şuşaya köç gəlir, durna qatarı...
Şuşaya köç gəlir, maşın karvanı...

ATAM AĞAC, ANAM AĞAC, QARDAŞIM AĞAC

(Kəlbəcərin Zülfüqarlı kəndində evimizi ziyarət edərkən)

Ağac bitib evimizin hər otağında,
Atam ağac, anam ağac, qardaşım ağac.
Sən yuvamda yuva qurdun, mən budağında-
Yuva qurum sən ol mənim yurd daşım, ağac.

Özüm ağac, sən hardasan?
Səs elə görüm,
Gəl deyişək, xəbəbr bilək bir-birimizdən.
Mən söyləyim harda ötüb ağır illərim,
Sən də danış, viran olan yurd yerimizdən.

Atam ağac, gələn mənəm, qayıdır köçüm,
Qoy kökündən məzarına torpaq aparım.
İcazə ver, qpımızdan içəri keçim.
Susma nolar, səndən sənə soraq aparım.

Anam ağac, bəs bu evin sahmanı hanı?
Qoymaz idin toz da qona aynalarına.
Qərib eldə yaman artıb dərdinin sanı,
Qəm sığınıb baxışının mənalarına.

Salamat qal, ay bu evin ağac yiyəsi,
Bu ocağa sən doğmasan, mən yadam indi.
Bir yer göstər, düz yanında mən də boy atım,
Sehir göstər, ağac olsun, bu adam indi.

Tural Adışirinin təqdimatında..