FƏRİD AĞALAROV

İnsan bir yerdən sonra düşünməyin də daşını atır. Həmin daş göydə səkir, sonra qayıdıb yenə topuğa dəyir. Onda bütün iş düşür dabana. İş də iş ola. Tüpür dabana, qaç ki qaçasan..

– Nə badə nəfəsimi dərim deyərsən, dayanarsan... Bax haa, xəstəlik olub düşər canına! Amanın günüdü, əlini tez tut – o canını da dişinə tax və qaç. Bir neçə mil sonra – cığırın sonunda, səhranın dənizə qovuşduğu yerdə bir uçuruma rast gələcəksən. Sürüklədiyi qum dənələrini bir-bir həmin uçurumdan aşağı, Dənizə atmaqdadır Külək. Yeni qanad açmış bir quşu izləməkdən daha təsirli bir şey varsa, o da qanadları olmadan ölümə doğru süzən bu qum dənələrini izləməkdi. Vaxtında çatsan, bəlkə bu toplu qətliamın – sözdə “intiharların” elə öz gözlərinlə də şahidi oldun.

Bir neçə dəqiqə ətrafa səssizlik çökdü. Sonra yenidən sözlərinə davam edib:

– Təəssüf edirəm, oğlum. Yəqin ki, bu, təbiətin görəcəyin ilk cinayəti olmayacaq – dedi və bir anda gözdən itdi. Nəfəsi mürrəkəb qoxan bu qocanın üzündəki qırışlar o qədər dərin idi ki, ağlasa göz yaşları həmin qırışlara dolar, yatağı ilə axan çaya bənzəyərdi. Bax, onda buna deyərdim möcüzə. Çünki çay hər gün səhrada görməyə öyrəşdiyimiz bir şey deyil. Bəs vahə? Gülsə, deyərsən bütün sərabı, vahəsi üzündədir. Amma vahələri də bu qocanın ümidinə (təbəssümünə) qalan bir səhra çətin ki, bundan daha quraq olsun. – Elə bil üzündən zəhrimar yağır.
Qocanın sözlərini qulağına sırğa edən adam gecə-gündüz demədən nə az nə çox düz beş il qaçdı. Canını dişinə elə gözəl taxmışdı ki, əsgər də olsa, çəkmək istədiyi qumbaranın sapını dişinə belə taxa bilməzdi. Nəysə ki əsgər yox, 20-li yaşlarında, yeniyetməliyin də daşını təzəcə atmış gənc bir oğlan idi. İztirablar içində keçən səfəri başa vuran bu oğlan indi uçurumun kənarında dayanıb mənzərəni izləyir, qocanın kəhanətinə öz gözləri ilə şahidlik edirdi. Nəhayət, bir neçə dəqiqədən sonra Dənizin lal çırpınışları diqqətini çəkdi. Daha yaxından baxmaq üçün vaxt itirmədən aşağı endi və Dənizin də qəbul etməyib cansız bədənlərini sahil atdığı qum dənələrinin üstünə yalın ayaqlarını basdı.
Qum isti idi – öldükləri çox deyildi, hələ də soyumamışdı cəsədlər.
– Niyəsə bura mənə Bakını xatırladır..
İki dünya arasında sıxışıb qalmış ruhların üstündə küləktək əsdiyi şəhər, kimsəsiz ruhlar diyarı;
Bəli, Küləklər şəhəri Bakı!
Amma bura Bakı olmayacaq qədər səssiz, Tanrının belə xatırlaya bilməyəcəyi qədər tərk edilmiş bir yer idi. Bircə Bakı doğması şıltaq, burnu havada küləkləri var demişdim ki;
Bu əsnada qeybdən bir səs – uğultu eşidildi:
– Təbiətə aşiq olduğunu deyirsən, amma Dənizdən uzaq gəzirsən, bilmək olar niyə? Bir az da yaxınlaş, Dənizi hiss et, çünki sahildə, Dəniz kənarında yazıldı bu hekayə. Amma baxıram ayağının altı yaman sürüşkəndi?! Yoxsa, sən də dabanına tüpürürsən, problemlərdən uzağa, bəlkə də bura, qaçanda hərdən?
Yaxşısı sən tüpürdüyünü yalamaqda – yox, yox, üzr istəyirəm, tüpürdüyünü yumaqda ol. Mən də başını nə ağrıdım – elə bil kimsə Dənizin çiyinlərindən adama tərəf boylanır, onu bir an da gözdən qoymurdu. Ürkək baxışlarının arxasına gizlənən Günəş qızaran yanaqlarının da onu ələ verməsi ilə şar olub keçən hər dəqiqə utancından bir az da göyə qalxırdı (uçurdu). Ətrafda süzüb oxuyanın quşlar olduğunu bilməsən, deyərdin elə Sübh azanı budur, təbiət dilə gəlib özü onu vəsf edir. Bilmirəm, bəlkə də bu, elə mələklərin özü idi.
Nəinki mələklər, bütün təbiət bir olub əllərindən gələni yerə qoymur, sanki onu imana səsləyirdilər. Hətta adamı sinəsinə qədər qoynuna alan Dəniz də elə bil ona Dəstəmaz aldırmağa çalışırdı. Bütün bunlardan sonra geriyə, sahilə qayıdan adam Günəşi də qarşısına alıb elə ordaca, Dənizin ətəyində dizləri üstünə quma çökdü.
İndi saatın əqrəbləri də tək bir şeyi göstərirdi. Bəli onun adı Namaz idi.
Beş ildən sonra yenidən Xaliqlə qəlb evində görüşən adam gözlərini açanda gözləmədiyi bir mənzərə ilə qarşılaşdı. – Dəniz sözün əsl mənasında yoxa çıxmış, elə bil fani dünyadan qeybə çəkilmişdi. Ondan geriyə isə ucsuz-bucaqsız sərhədləri ilə böyük bir düzən ərazi, bir də göy üzündə Günəş qalmışdı ki, hansı ki adam heç onun üzünə də baxmırdı.
– Bu necə ola bilər? Heç ağıla sığan iş də deyil. Bir neçə dəqiqə əvvəl burda idi, indi isə yox. Axı o böyüklükdə bir Dəniz hara gedə bilər? – deyib ikidə-bir dizlərinə dad döyürdü adam.
Günəş Adamı nəinki Dənizə, hətta bütün nəqşi-cahana qısqanırdı desək, yəqin ki, tam yerinə düşər. Çünki Dənizin yoxa çıxması da – necə deyərlər – məhz onun şah əsəri idi.
Bəli, qısqanlıq krizi keçirən Günəş sözün hər iki mənasında öz cazibəsindən məharətlə istifadə etmiş, dənizdə çəkilməyə səbəb olaraq sonunda iki aşiqi ayırmağa, onları sanki Berlin divarının müxtəlif tərəflərinə atmağa müvəffəq olmuşdu. (Qeyd: Bilməyənlər üçün, google-da axtarış yerinə "Qabarma və çəkilmə” yazıb, bu haqda ətraflı oxuya bilərsiniz). Ataların sözü olmasın, gözdən iraq olan könüldən də iraq olar, amma Dənizlə adamın sevgisi məsafələrin belə əngəl ola bilməyəcəyi qədər böyük idi. Bir gün belə sevdiyinin adını zikr etməkdən yorulmayan adam, nəhayət, elə dəniztək də doldu-daşdı və Günəşə tərəf dönərək:
– Səncə də sevgi insanlar arasında divar olmaq yerinə onlar arasında körpü yaratmaq deyil? Mən hətta onda (Dənizdə) boğula bilərəm, təki onu bütün varlığımla yaşaya, hiss edə bilim. Ona olan sevgim Mənim özümdən də böyükdür – Günəşin bütün kainatdakı hər şeydən daha isti olduğunu düşünərdim, amma adamın bu sözləri hətta onun da canını yandırmaya bilməzdi.
Günəş bütün üst-başı kədərə batmış şəkildə, lal-dinməz bir kənarda dayanır, sanki bununla da öz səhvini qəbul edirdi.
Günəşin adam üçün etdiklərinə baxmayaraq onu (Günəşi) hələ də sevən, hər sıxışdığında yanında durmağa çalışan biri var idi. Bəli, bu, üzündəki çilləri ilə məşhur, gecələri onsuz təsəvvür edə bilməyəcəyimiz Ay idi. O, yenə Günəşin köməyinə gəlmiş, tək üstəsindən gələ bilməyəcəyi Qabarmaya kömək etmişdi. Birlikdə iki məcnunu qovuşdurmuş, əslində özləri də yenidən qovuşmuşdular.
Dəniz bir neçə saatdan sonra sahildə uzanıb ulduzları izləyən adamın ayaqlarına yenə ləpələrini döyür, ona gəlişinin müjdəsini böyük coşqu ilə verirdi. Məgər gerçək sevgi də (Günəşin adam üçün etdiyi kimi) ‘O'nun üçün onun özündən, bəzən də (Ayın Günəş üçün etdiyi kimi) Onun üçün öz qürurundan belə keçə bilmək deyil?
Beləcə, baş verənlər hər kəs üçün xoşbəxt sonluqla bitmişdi. Amma bir şeydə Son varsa, orda Xoşbəxtlik olmur deyirlər. Çünki xoşbəxtlik əbədi sevgiyə yatmaq kimi bir şeydir.
Bəli, münasibətlərində yeni mərhələyə qədəm qoyan iki aşiq indi hər axşam sahildə görüşür, birlikdə hətta ulduzları da izləyirdilər. Həmin gecələrdən birində Adam:
– Çoxdandır quyruqlu ulduz görmürəm?! Deyəsən, daha insanlar da ölmür. Yoxsa çoxdan ölmüşük, xəbərimiz yoxdu? – deyib dərindən köks ötürdü. Onu heç belə görməmişdim. Məyus olmuşdu. Günəşdən ulduzları xəbər almaq üçün səhər sübh tezdən oyandı, ətrafa baxdı, amma heç bir yerdə Onu görə bilmədi.
– Hə, burda idin? Nə olub, deyəsən üşüyürsən? Əyninə buludlardan kürk də hörmüsən – demişdi ki, bunu eşidən Dəniz bir fırtına qopardı, gəl görəsən. O gün Adamı heç yaxınına da buraxmadı – Beləcə saatlar günləri, günlər isə ayları əvəz etdi.
İlk dəfə bir şimşəyin göy üzünə köklərini necə sancdığının şahidi olurdum. Məgər çiçəklər sadəcə yerdə açmırdı.. Və bu çiçək "sevir" cümləsindən sonra qalan tək ləçəyi ilə bir çobanyastığı idi.
İndi ətrafda sadəcə ayrılıq küləkləri əsirdi.
Artıq bir neçə il idi ki Adam sahilə sadəcə uzaqdan Dənizi izləmək üçün gəlirdi. Bir gün yenə sahilə enirdi ki gördükləri onu duruxsundurdu. Bu, zümrüd yaşılı gözləri və uzun saçları ilə şirin bir qız idi ki, qaya üzərində oturub əlində tutduğu fırça ilə qarşısında duran tabloya Dənizin rəsmini çəkirdi.
– Bağışlayın, bölmək istəməzdim, amma çəkdiyiniz rəsmdə bir şey diqqətimi çəkdi. Nəyə görə məhz Dəniz? Axı onu bu qədər özəl edən nədir, bəlkə siz bilirsiniz?
– Dəniz? Kim dedi ki mən sadəcə Dənizi çəkirəm? Heç Leylini də Məcnunsuz rəsm etmək olar? Axı orda göy üzü də var.
– Göy üzü? Mən sizi başa düşmürəm, nə demək istəyirsiniz?
– Oxuduğum bir hekayə (Burda söhbət "Dəniz mavisi" adını verdiyim sonuncu yazdığım hekayədən gedir) bu cümlələrlə başlayırdı. "Dəniz həqiqətən də mavidirmi? Yoxsa bu göy üzünün ona olan sevgisinin onun çöhərsindəki əksindən başqa bir şey deyil?".
Sizcə də açıq deyil? Onlar bir-biriləri üçün yaradılıblar. Hətta buxarlanmaq da aralarında Günəşin vasitəçi olduğu Dənizlə Göy üzünün bir-birinə qovuşmaq şəklidir.
Bu sözlər qarşısında nitqi tutulan adam:
– Bu necə sükutdur ki günah etmədən onu eşidə bilmirsən? Sırf onu dinləyə bilmək üçün günah etmək?! Yoxsa? Yoxsa mən dəli oluram?! Deyib içdən-içə özünü yeyirdi.
Birdən qadın qəribə bir sual ilə bu sükutu pozdu. – Artıq hava da qaralır, bəlkə mənə gedəcəyim yerə qədər yoldaşlıq edəsiniz?
– Dəniz olmasın da, hara olursa olsun – demişdi adam.
Bir neçə saatdan sonra isə, demək olar, mənzil başına çatmışdılar. Adamı evinə dəvət edən qadın ona qonaq otağında masanı göstərib onu burda gözləməyini xahiş etdi.
İndi vaxt hər zaman olduğundan daha sürətlə axırdı. Bir də gözünü açdı ki, sevişirlər. Qadının məmə ucları buz dağının (aysberqin) suyun üstündə qalan hissəsini xatırladırdı.
Əvvəllər düşünürdüm ki, qadınlar çox hiyləgər olduqları və hər qılığa asanlıqla girə bildikləri üçün ilana bənzədilirlər. Sən demə işin əsli, onların yataqda ilanlardan da gözəl qıvrana bilməkləri idi.
Dodağını qadının çılpaq bədənində gəzdirən adam səhrada vahə axtarışında olan bir dərvişi xatırladırdı. Su deyə-deyə, nəhayət, qadının ayaqlarının arasına qədər gəlib çıxmışdı. Bir az da aşağı düşəcəkdi ki, birdən durdu və tez geri çəkildi.
– Axı nə oldu? – qadın sualını ləngitmədi
– Hər yaradılış müqəddəsdir, elə deyil? Əgər qadının vaginası yaradılışın dünyadakı mərkəzidirsə, mən bu müqəddəs yeri necə çirkləndirə bilərəm?
Bağışla, mən bunu edə bilməyəcəm – dedi və qapını açıb çıxdı.



MANERA.AZ

---

---